Çeviren: Simay KABAK
Doğa Restorasyonu: Avrupa Parlamentosu AB'nin Kara ve Deniz Alanlarının %20'sini Restore Edecek Yasayı Kabul Etti
- AB ülkeleri 2030 yılına kadar kötü durumdaki habitatların en az %30'unu, 2040 yılına kadar %60'ını ve 2050 yılına kadar %90'ını restore etmelidir
- Tarımsal ekosistemlere yönelik hükümler istisnai durumlarda geçici olarak askıya alınabilir
- Avrupa'daki yaşam alanlarının %80'inden fazlası kötü durumda
Yeni yasa, AB'nin 2030 yılına kadar kara ve deniz alanlarının en az %20'sini, 2050 yılına kadar da restorasyona ihtiyaç duyan tüm ekosistemleri restore etmesini hedeflemektedir.
Üye devletlerle mutabakata varılan AB doğa restorasyon yasası, tüm üye devletlerde bozulmuş ekosistemleri restore edecek, AB'nin iklim ve biyoçeşitlilik hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacak ve gıda güvenliğini arttıracaktır.
AB'nin genel hedeflerine ulaşmak için üye devletler, yeni yasa kapsamındaki habitatların (orman, otlak ve sulak alanlardan nehir, göl ve mercan yataklarına kadar) en az %30'unu 2030 yılına kadar kötü durumdan iyi duruma getirmeli, bu oran 2040 yılına kadar %60'a, 2050 yılına kadar ise %90'a çıkmalıdır. Parlamento'nun görüşü doğrultusunda, AB ülkeleri 2030 yılına kadar Natura 2000 alanlarına öncelik vermelidir. AB ülkeleri, bir alanı iyi bir duruma getirdikten sonra, önemli ölçüde bozulmamasını sağlamalıdır. Üye devletlerin ayrıca bu hedeflere nasıl ulaşacaklarını detaylandıran ulusal restorasyon planlarını kabul etmeleri gerekecektir.
Tarım ekosistemleri
Tarımsal ekosistemlerde biyoçeşitliliği artırmak için, AB ülkeleri üç gösterge arasından ikisinde ilerleme kaydetmek zorunda kalacaktır: çayır güvesi endeksi; yüksek çeşitlilikli peyzaj özelliklerine sahip tarım arazisinin payı; tarım arazisi mineral topraklarındaki organik karbon stoğu. Kuşlar, genel biyolojik çeşitlilik durumunun iyi bir göstergesi olduğundan, yaygın tarım arazisi kuş endeksini artırmaya yönelik tedbirler de alınmalıdır.
Kurutulmuş turbalık alanların eski haline getirilmesi tarım sektöründeki emisyonları azaltmanın en uygun maliyetli yollarından biri olduğundan, AB ülkeleri 2030 yılına kadar kurutulmuş turbalık alanların en az %30'unu (en az dörtte biri yeniden ıslatılması), 2040 yılına kadar %40'ını ve 2050 yılına kadar %50'sini (en az üçte biri yeniden ıslatılması) eski haline getirmelidir. Yeniden sulama, çiftçiler ve özel arazi sahipleri için gönüllü olarak kalacaktır.
Yasa, Parlamento’nun talebi doğrultusunda bir acil durum freni öngörmektedir; böylece tarımsal ekosistemler için hedefler, olağanüstü durumlarda AB tüketimi için yeterli gıda üretimine gerekli olan araziyi ciddi şekilde azaltıyorsa askıya alınabilir.
Diğer ekosistemler
Yasa ayrıca orman ekosistemlerindeki çeşitli göstergelerde olumlu bir eğilim olmasını ve ilave üç milyar ağaç dikilmesini talep etmektedir. Üye devletler ayrıca en az 25.000 km uzunluğundaki nehirleri, serbest akan nehirler haline getirmeli ve ulusal alandaki toplam kentsel yeşil alan ve ağaç örtüsünde net bir kayıp olmamasını sağlamalıdır.
Alıntı
Oylamanın ardından raportör César Luena (S&D, ES) şunları söyledi: "Bugün Avrupa için önemli bir gün, zira doğayı korumak ve muhafaza etmekten onu restore etmeye geçiyoruz. Yeni yasa aynı zamanda uluslararası çevre taahhütlerimizin birçoğunu yerine getirmemize de yardımcı olacaktır. Düzenleme, üye devletlere esneklik sağlayarak tarım sektörüne saygı gösterirken bozulan ekosistemleri de restore edecektir. Bilimsel kanıt sundukları ve iklim inkârıyla mücadele ettikleri için bilim insanlarına ve bize B gezegeni ya da B planı olmadığını hatırlattıkları için gençlere teşekkür ediyorum."
Sonraki Adımlar
Üye devletlerle varılan anlaşma 329 lehte, 275 aleyhte ve 24 çekimser oyla kabul edildi.
Şimdi Konsey tarafından kabul edilmesi gerekiyor, ardından AB Resmi Gazetede yayımlanacak ve 20 gün sonra yürürlüğe girecek.
Arkaplan
Komisyon 22 Haziran 2022 tarihinde AB'nin kara ve deniz alanlarında zarar görmüş doğanın uzun vadede iyileştirilmesine katkıda bulunmak, AB iklim ve biyoçeşitlilik hedeflerine ulaşmak ve AB'nin uluslararası taahhütlerine, özellikle de BM Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik çerçevesine ulaşmak için bir doğa restorasyon yasası teklif etmiştir. Komisyona göre, yeni yasa önemli ekonomik faydalar getirecek, çünkü her bir euro yatırım en az 8 euro fayda sağlayacaktır.
Bu mevzuat, Avrupa'nın Geleceği Konferansı sonuçlarının 2(1), 2(3), 2(4) ve 2(5) sayılı önerilerinde ifade edildiği üzere, vatandaşların biyoçeşitlilik, peyzaj ve okyanusların korunması ve restorasyonuna ilişkin beklentilerine cevap vermektedir.
İletişim:
Thomas HAAHR
Basın Sorumlusu
o (+32) 2 28 42976 (BXL)
o (+33) 3 881 72033 (STR)
o (+32) 470 88 09 87
Çevirinin orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.
Çevirinin PDF halini ise aşağıdaki görsele tıklayarak indirebilirsiniz.
- 2023