Yayınlar

Tehlikeli Madde ve Atıkların Çevresel Açıdan Sağlıklı Yönetimi ve Bertarafının İnsan Hakları Üzerindeki Etkileri

Tehlikeli Maddelerin Yönetimi: İnsan Hakları Üzerine Derin Etkiler 

Çeviren: Simay Kabak

Birleşmiş Milletler Özel Raportörü Marcos Orellana’nın hazırladığı bu yeni rapor, devletlerin tehlikeli maddelerin çevresel açıdan güvenli yönetimi ve bertarafı konusunda daha etkin sorumluluk almasının önemine dikkat çekiyor. Raporda, özellikle petrokimya, maden ve tarım endüstrilerinin çevreye saldığı tehlikeli kimyasalların, insan sağlığı ve temel insan hakları üzerinde yarattığı ağır etkiler ayrıntılı bir şekilde ele alınıyor. Bu maddelerin kontrolsüz bırakılması ve yetersiz devlet denetimi, özellikle kırılgan gruplar üzerinde cinsiyet temelli eşitsizlikleri derinleştiriyor.

Raporun Öne Çıkan Başlıkları: Tehlikeli maddelerle ilişkili toksik maruziyet, doğurganlık sorunları, düşük yapma, erken doğum, kanser ve metabolik hastalıklar gibi ciddi sağlık risklerini beraberinde getiriyor. Bu etkiler, sağlıklı bir çevrede yaşama, beden bütünlüğü ve aile hayatına saygı gibi insan hakları açısından da büyük bir tehdit oluşturuyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğine dayalı bir yaklaşım benimsemeyen devlet politikaları, bu olumsuz etkilerin artmasına yol açabiliyor.

Kimler Daha Çok Etkileniyor? Rapor, kadınların ve kız çocuklarının yanı sıra toplumsal cinsiyet çeşitliliğine sahip bireylerin, yoksul erkeklerin ve özellikle toplumsal olarak ötekileştirilmiş grupların bu toksik maddelerin etkilerine daha fazla maruz kaldığını ortaya koyuyor. Biyolojik nedenlerin yanı sıra, özellikle kadınların bakım sorumluluklarının fazla olması, onların toksik maddelerle daha sık karşılaşmalarına yol açıyor. Bu durum, toplumsal cinsiyet temelli eşitsizlikleri daha da derinleştirirken, çevresel adaletin de sağlanması gerektiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.

Devletlere Çağrı: Ne Yapılmalı? Bu rapor, devletlerin tehlikeli maddelerin yönetimi konusunda acil adımlar atması gerektiğine işaret ediyor. Çözüm için, çevresel sağlık ve sosyal hakların güçlendirilmesi, üreme sağlığı hizmetlerinin kaynaklarının artırılması ve bu süreçlerin adalet temelli bir çerçevede yönetilmesi öneriliyor. Devletlerin, tehlikeli kimyasalların çevreye ve insanlara zarar vermesini önlemek amacıyla daha güçlü politikalar uygulaması ve toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten yaklaşımlar geliştirmesi şart.

Sorumluluk Alma Zamanı Tehlikeli maddelerin insan sağlığı üzerindeki bu etkileri karşısında sessiz kalamayız. Sağlıklı, güvenli ve sürdürülebilir bir çevrede yaşama hakkı hepimizin hakkıdır. Raporun içeriğini inceleyin, çevrenizdeki duyarlı bireylerle paylaşın ve bu küresel sorunun çözümüne katkı sağlayın. Daha fazla kişi bu sorun hakkında bilgi sahibi oldukça, hem bireysel hem de toplumsal anlamda daha güçlü bir değişim yaratabiliriz.

Herkes için daha iyi bir dünya 

Çevirinin PDF haline aşağıdaki görselden ulaşabilirsiniz.

Metnin orijinaline bu linkten ulaşabilirsiniz: https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n24/210/45/pdf/n2421045.pdf